Maydanoz: 10 potansiyel fayda ve kullanım, beslenme, çay nasıl yapılır

Maydanoz ( Petroselinum crispum ), Akdeniz'e özgü bir mutfak ve şifalı bitkidir. Bitkinin yaprakları, sapları ve tohumları birçok tarifte kullanılmaktadır.

Maydanoz, besinler ve antioksidanlar açısından zengindir. Anekdot olarak, kan basıncını, kolesterolü ve alerjileri düşürmeye yardımcı olduğu bilinmektedir (1). Sabun, krem, parfüm yapımında kullanılır (1). Maydanoz, antimikrobiyal ve antiinflamatuar aktiviteleri nedeniyle cilde iyi gelir.

Maydanozun zengin beslenme profiline, kullanımlarına, faydalarına ve yan etkilerine bir göz atalım. Aşağı kaydır.

Maydanozun Beslenme Profili Nedir

Yarım fincan (30 gr) taze, doğranmış maydanoz 11 kalori, 2 gram karbonhidrat, 1 gram protein, 1 gram yağ ve 1 gram lif sağlar (2).

• A vitamini (8424 IU), C vitamini (133 mg), K vitamini (1640 µg), folik asit (152 µg) ve potasyum (554 mg) (2) açısından zengin bir kaynaktır.
• Maydanoz ayrıca antioksidan özelliklere sahip flavonoidler, karotenoidler ve C vitamini içerir (2).

Aşağıdaki bölümde maydanozun sağlığa faydalarına bakacağız.

Maydanozun Sağlığa Faydaları Nelerdir?

1. Kan Şekeri Düzeylerini Düzenleyebilir

Maydanoz ve uçucu yağı, miristisin adı verilen bir antioksidan açısından zengindir (3). Miristikin, kan şekeri seviyelerini düzenlemeye yardımcı olabilir. Ayrıca insülin direncini ve iltihabı azaltabilir. Ancak, bu etkileri anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

2. Böbrek Sağlığına Yardımcı Olabilir

Maydanoz doğal bir idrar söktürücüdür (4). Vücuttaki toksinlerin ve mikropların atılmasına yardımcı olabilir. Maydanoz tohumu özü ile beslenen sıçanlar, sadece su içtiklerine göre daha fazla idrar çıkışı gösterdi (4). Maydanoz, böbreklerde idrar düzenlemesinde rol alan sodyum potasyum pompasını inhibe edebilir (4).

Hayvan çalışmaları ayrıca maydanozun böbrek sorunları olan sıçanlar üzerinde nefroprotektif etkileri olduğunu göstermektedir (5).

3. Kanser Önleyici Etkileri Olabilir

Maydanoz, kanser önleyici özelliklere sahip olduğu bilinen flavonoidler açısından zengindir. Flavonoidler hücre büyümesini engeller ve oksidatif stresi azaltır (6).

Hayvan araştırmaları, maydanoz tohumlarında bulunan bir flavonoid olan apigenin'in kanser hücrelerini öldürmeye ve tümörlerin boyutunu azaltmaya yardımcı olabileceğini buldu (7).

Kanser hücre hatları üzerine yapılan çalışmalar, apigenin'in kolorektal kanserde anti-proliferasyon, anti-inflamasyon ve anti-metastaz özellikleri sergilediğini de bulmuştur (8). Apigenin'in meme kanseri üzerinde anti-kanserojen etkileri olduğu bulunmuştur (9).

Maydanozda bulunan bir başka anti-kanserojen flavonoid luteolindir (10), (11). Araştırmalar, luteolin'in kolorektal kanser üzerinde önleyici etkileri olabileceğini belirtti (10).

Maydanoz ayrıca göğüs, deri, kolon ve prostat kanserlerinin tedavisinde umut verici sonuçları olan başka bir bileşik olan karnosol içerir (12).

4. Kalp Sağlığını İyileştirebilir

Maydanoz, halk hekimliğinde hipertansiyonun tedavisine yardımcı olmak için kullanılmıştır. Maydanozdaki zengin flavonoid içeriği kalp sağlığını iyileştirmeye ve kardiyovasküler hastalık riskini azaltmaya yardımcı olur (13).

Maydanoz ayrıca iyi bir folik asit kaynağıdır. Folat alımı, iyi kalp sağlığı ile ilişkilidir (14). Folattaki düşük seviyeler kalp için zararlı olabilir (15). Dolayısıyla kişinin diyetine maydanoz eklemek bu konuda yardımcı olabilir.

5. Kemik Sağlığını Destekleyebilir

Maydanoz, iyi bir K vitamini kaynağıdır. Vitamin, osteosit adı verilen kemik hücrelerinin oluşumuna yardımcı olur (16). Maydanozun sıçanlarda kemik erimesini (kemiklerin vücut tarafından emilip parçalandığı bir süreç) engellediği bulunmuştur (17).

6. Sindirime Yardımcı Olabilir

Geleneksel olarak maydanoz, sindirim ve mide-bağırsak bozukluklarının tedavisine yardımcı olmak için kullanılır. Maydanozdaki lif içeriği sindirime yardımcı olur (18). Yiyeceklerin sindirim sisteminde hareket etmesine yardımcı olur ve ayrıca bağırsaktaki iyi bakteriler için prebiyotik bir yem görevi görür.

Farelerde yapılan çalışmalarda maydanoz özlerinin ülser önleyici etkiye sahip olduğu bulundu. Bunu mide suyunun fazla salgılanmasını engelleyerek başardılar (19).

7. Bağışıklığı Artırabilir

Maydanoz, flavonoidler de dahil olmak üzere birçok antioksidan ve antienflamatuar bileşik içerir (20). Apigenin vücuttaki iltihaplanma ile savaşır (21).

Maydanoz ayrıca C vitamini içerir. Besin, bağışıklık sistemini güçlendiren güçlü bir antioksidandır (22). Maydanoz, oksidatif stres ve hücresel hasarla savaşan kaempferol ve quercetin gibi flavonoller içerir (23).

8. Karaciğer Sağlığını Geliştirebilir

Maydanoz, kolesterolü düzenleyebilir ve sıçanların karaciğeri üzerinde koruyucu bir etkiye sahip olabilir (24). Diğer çalışmalar maydanozun diyabetli farelerde karaciğer hücrelerinin yenilenmesine yardımcı olabileceğini ve karaciğerdeki enzimleri düzenlediğini bulmuştur (25).

9. Antibakteriyel Özelliklere Sahiptir

Maydanoz, geleneksel olarak mikroplarla savaşma yeteneği nedeniyle kullanılmıştır. Bir çalışmada maydanoz, kareish peynirinde antimikrobiyal aktivite göstermiştir (26).

Maydanozdan elde edilen uçucu yağ, hem antibakteriyel hem de antifungal aktivite sergilemiştir (27). Staphylococcus aureus ve Listeria monocytogenes gibi bakterilerin büyümesini engelleyebilir (27). Ayrıca Penicillium ochrochloron ve Trichoderma viride mantarlarına karşı da koruma sağlayabilir (27).

10. Gözleri Korumaya Yardımcı Olabilir

Maydanoz, göz sağlığını iyileştirmeye yardımcı olabilecek bir besin olan A vitamini içerir (28). Maydanoz ayrıca gözleri korumaya yardımcı olan lutein ve zeaksantin gibi karotenleri de içerir (29). Bu pigmentli antioksidanlar, oksidatif hasarı önleyerek gözleri sağlıklı tutmaya yardımcı olur. Makula dejenerasyonu ve katarakt riskini azaltırlar (29).

Bunlar maydanozun sağlığa faydalarıdır. Bitkinin cilt sağlığını da geliştirdiği bilinmektedir. Aşağıdaki bölümde, bu konuyu özel olarak ele aldık.

Maydanozun Cilde Faydaları Nelerdir?

• Besin açısından zengin: Maydanoz, sağlıklı cilt için gerekli olan bakır, çinko, manganez, kalsiyum ve potasyum gibi besinler açısından zengindir.
• Yaşlanma Karşıtı: Maydanozdaki C vitamini yaşlanmayı yavaşlatmaya yardımcı olur. Oksidatif strese neden olan serbest radikallerle savaşarak çalışır (30). Besin ayrıca ince çizgileri ve kırışıklıkları azaltmaya yardımcı olur. Hücre onarımına yardımcı olur ve kollajen üretimini uyarır (30). Bu, cildin esnek ve genç görünmesine yardımcı olur.
• Anti-akne: Maydanozdaki antimikrobiyal özellikler bakterilerle savaşmaya ve akneyi azaltmaya yardımcı olabilir (27). Maydanoz ayrıca fazla sebumu dengeleyebilir. Ancak bu iddiayı destekleyecek herhangi bir çalışma bulunmamaktadır.
• Anti-inflamatuar: Maydanoz, cildin tahrişini ve kızarıklığını azaltmaya yardımcı olabilecek antioksidanlar içerir.
• Cilt Tonunu Eşleştirir ve Pigmentasyonu Azaltır: Bitkideki C vitamini cildi aydınlatabilir ve pürüzlü noktaları azaltabilir. C vitamini ayrıca hiperpigmentasyonu azaltmaya yardımcı olabilir.

Maydanoz cilt sağlığı için kullanılabilir. Burada cildinizde kullanabileceğiniz birkaç maydanoz tarifini sıraladık.

Akne ile Mücadele İçin Yüz Toneri

İhtiyacın olacak

• Arıtılmış su
• Maydanoz yaprakları
• Birkaç damla limon suyu
• 3 damla çay ağacı yağı
• 3 damla biberiye özü

İşlem

1. Maydanoz yapraklarını kaynar suya ekleyin.
2. Soğuduktan sonra birkaç damla limon suyu, çay ağacı yağı ve biberiye özleri ekleyin.
3. Bu karışımı bir şişeye dökün ve toner olarak kullanın.

Eşit Cilt Tonu İçin Yüz Temizleyici

İhtiyacın olacak

• Arıtılmış su
• Maydanoz yaprakları
• Birkaç damla limon suyu
• 1 tatlı kaşığı bal

İşlem

1. Maydanozu ılık suda bekletin.
2. İnce bir macun yapın ve bir çay kaşığı bal ve birkaç damla limon suyu ekleyin.
3. Bu yüz temizleyici lekeleri hafifletir ve ölü hücreleri temizleyerek yumuşak ve parlak bir cilde yol açar.

Cilt Aydınlatması İçin Yüz Paketi

İhtiyacın olacak

• 1 yemek kaşığı yoğurt
• Maydanoz yaprakları
• Birkaç damla çay ağacı yağı
• 1 yemek kaşığı yulaf ezmesi

İşlem

1. Bir çorba kaşığı yoğurda birkaç maydanoz yaprağı ekleyin.
2. Bu karışıma bir çorba kaşığı yulaf ezmesi ekleyin ve ince bir hamur yapın.
3. Bu karışıma birkaç damla çay ağacı yağı ekleyebilir ve bu yüz maskesini berrak, sağlıklı bir cilt için uygulayabilirsiniz.

Sağlıklı ciltler için tonik

İhtiyacın olacak

• Arıtılmış su
• Maydanoz yaprakları

İşlem

1. Yapraklardan suyu çıkarın ve 200 ml su ile karıştırın.
2. Sağlıklı bir cilt elde etmek için bu karışımı günlük olarak tüketin. Aşırı tüketimden kaçının.

Bunlar, cilt sağlığını geliştirmek için maydanozu kullanmanın yollarıdır. Maydanozun birçok faydasını gördük. Geçmişine bir göz atmaya ne dersiniz?

Maydanozun Tarihçesi Nedir?

Maydanoz, Yunanlılar tarafından büyük saygı görüyordu. Kazanan sporcuları onurlandırmak için kullanıldı. Mezarları süslemek için de kullanılmıştır. Romalılar onu yiyecekleri süslemek için tanıtmadan önce tıpta kullanımını buldu. 2000 yılı aşkın bir süredir yetiştirilmektedir. Günümüzde maydanozun farklı türleri mevcuttur.

Farklı Maydanoz Çeşitleri Nelerdir?

• Kıvrılmış yaprak veya maydanoz genellikle çorbalarda, güveçlerde ve diğer yemeklerde garnitür olarak kullanılır. Gevrek bir dokuya sahiptir.
• Yassı yaprak maydanozu veya İtalyan maydanozu, kıvrılmış yaprak maydanozundan daha güçlü bir tada sahiptir. Salatalarda, güveçte, çorbalarda ve soslarda garnitür olarak da kullanılır.
• Hamburg veya Alman maydanozu , kökü yaprakları yerine şalgam şeklindeki kökü kullanılan bir çeşittir. Kök, kızartılabilir veya lezzet için güveçlerde ve çorbalarda kullanılabilir.

Aşağıdaki bölümde maydanozun yemek pişirmek için nasıl kullanılacağını keşfedeceğiz.

Maydanoz Yemek Yapmak İçin Nasıl Kullanılır

Maydanoz, herhangi bir yemeğin tadını ve sunumunu yükseltmek için çok yönlü ve ucuz bir aroma seçeneğidir. Genellikle güveç ve çorbalarda kullanılır. Birçok salata sosu ve turşusu taze maydanoz kullanır. Aroma, tüm mutfak deneyimini geliştirir. Hem taze hem de kuru maydanoz yemek pişirmek için kullanılabilir.

Fransız mutfağında stokta ve çorbada maydanoz bulunurken, humus ve baba ghanoush gibi Orta Doğu yemekleri garnitür olarak maydanoz kullanır.

Makarna, spagetti, pizza veya lazanya gibi İtalyan yiyecekleri, tatlandırıcı bir bileşen olarak kurutulmuş maydanoz kullanır. Pesto veya salsa gibi soslar da maydanoz içerir. Genellikle yemeğin lezzetini korumak için pişirme işleminin sonunda eklenir.

Diyetinize Maydanoz Nasıl Dahil Edilir

Saplarını atın ve maydanoz yapraklarını doğrayın. Bunlar patates salatasında veya domates bazlı soslarda kullanılabilir. Omletinize de ekleyebilirsiniz. Taze bir tat için smoothie'nize maydanoz suyu ekleyebilirsiniz.

Ayrıca aşağıdaki tarifleri kontrol edebilir ve bitkiyi diyetinize dahil edebilirsiniz.

Maydanoz Tarifler

• Maydanoz Çayı

Neye ihtiyacın var

• 250 ml saf su
• ¼ fincan taze maydanoz yaprağı

İşlem

1. Arıtılmış suyu bir çaydanlık kullanarak kaynatın.
2. Taze maydanoz yapraklarını akan soğuk su altında yıkayın.
3. Yaprakları yaklaşık 10 dakika kaynar suda bekletin.
4. Yaprakları süzün ve tadını çıkarın.

• Badem Kabuklu Somon

Neye ihtiyacın var

• ½ fincan badem
• 2 yemek kaşığı maydanoz
• 1 tatlı kaşığı deniz tuzu ve karabiber
• 1 yemek kaşığı rendelenmiş organik limon kabuğu rendesi
• 4 somon filetosu
• 2 yemek kaşığı avokado yağı
• 4 su bardağı ıspanak

İşlem

1. Bademleri bir mutfak robotunda öğütün.
2. Bir tabakta badem tozunu maydanoz, limon kabuğu rendesi, tuz ve karabiberle karıştırın.
3. Somonu her iki tarafta da badem karışımına daldırın.
4. Yağı orta ateşte büyük bir tavada ısıtın. Somonu ekleyin ve her iki tarafını da yaklaşık 5 dakika pişirin.
5. Üzerine limon suyu ile servis yapın.

Maydanozla pişirmeye başlamadan önce doğru maydanozu alıp uygun şekilde saklamak isteyebilirsiniz.

Maydanoz Nasıl Seçilir ve Saklanır

Seçimi

Maydanoz, yıl boyunca süpermarketlerde satılmaktadır. Sağlam gövdeli taze maydanoz arayın. Organik kaynaklı maydanoz almaya çalışın. Solmuş veya sarı yapraklar, küf ve koyu lekeler içeren maydanoz satın almaktan kaçının.

Depolama

Maydanoz doğru şekilde depolanmalıdır. Aksi takdirde, solabilir ve lezzetini kaybedebilir. Maydanozu güneş ışığından uzakta karanlık bir yerde saklayın. Sarı veya kirli solmuş yaprakları çıkarın ve yaprakları iyice yıkayın. Fazla suyu mutfak havlusunda boşaltın. Yıkama işlemini tekrarlayın ve ardından yapraklardaki fazla suyu silkeleyin. Bunları bir mutfak havlusu üzerine koyun ve kalan suyu çıkarmak için hafifçe hafifçe vurun. Yaprakları fermuarlı bir torbaya koyun ve buzdolabında saklayın. Yaklaşık 10 gün taze kalabilir. Dallarını suda bekletip maydanozu daha uzun süre saklayabilirsiniz. Mikrobiyal kontaminasyonu önlemek için suyu değiştirmeniz gerekir.

Maydanoz, bazı insanlarda bazı yan etkilere neden olabilir. Bitkiyi diyetinize eklemeden önce onları kontrol etmek isteyebilirsiniz.

Maydanozun Riskleri ve Yan Etkileri

Maydanoz ölçülü tüketilmelidir. Fazla tüketilirse belirli durumlarda alerjiye neden olabilir. Aşağıdakiler yan etkilerdir.

• Kan Basıncını Etkileyebilir

Maydanoz, sodyum potasyum pompalarını yöneterek kan basıncını düzenleyebilir. Ancak daha yüksek miktarlarda tüketildiğinde hipertansiyon ilaçlarıyla etkileşime girebilir (31). Kan basıncı seviyenizde herhangi bir değişiklik gözlemlerseniz bir doktora danışın.

• M Hipoglisemi Nedeni ay

Maydanozdaki miristisin kan şekerini düşürebilir. Halihazırda düşük kan şekeri için ilaç kullanıyorsanız, fazla maydanoz almak hipoglisemiye (aşırı derecede düşük kan şekeri seviyeleri) yol açabilir.

• Ameliyat Sırasında Etkileşimler

Maydanoz kanın pıhtılaşmasını önleyebilir ve kanama süresini uzatabilir (32). Dolayısıyla ameliyat sırasında aşırı kanamaya neden olabilir. Planlanmış bir ameliyattan en az iki hafta önce maydanozdan kaçının.

• Cilt Hassasiyeti

Bazı kişiler, maydanoz veya maydanoz tohumu yağının topikal uygulamasından sonra güneşe duyarlılık geliştirir (33). Bu güneş yanıklarına ve kızarıklıklara neden olabilir. Bu nedenle kullanmadan önce doktorunuza danışın.

• Böbrek hastalığı

Maydanoz böbrekler için faydalı olsa da böbrek hastalığı olan kişilerde yan etkilere neden olabilir. Ancak, bu açıdan araştırma eksiktir. Bu nedenle doktorunuza danışın.

• Gebelik ve Emzirme İle İlgili Sorunlar

Normal miktarlarda güvenli olmasına rağmen, hamilelik veya emzirme döneminde aşırı maydanoz alımı komplikasyonlara neden olabilir. Maydanoz süt üretimini azaltabilir (34). Bu nedenle emzirme döneminde alınması tavsiye edilmeyebilir.

• Diğer İlaç Etkileşimleri

Maydanoz, kanın pıhtılaşmasında rol oynayan çok miktarda K vitamini içerir. Bitki, kanın pıhtılaşmasını önlemek için kullanılan ilaçlarla etkileşime girebilir (32). Bazı çalışmalar maydanoz ve warfarin (bir antikoagülan) arasındaki etkileşimin şüpheli olduğunu düşünmektedir (35).

Sonuç

Maydanoz, birçok kullanıma sahip çok yönlü bir bitkidir. K vitamini ve flavonoidler dahil besinler açısından zengindir. Kalp, kemik ve göz sağlığında rolü vardır. Birçok kronik hastalıkla savaşmaya yardımcı olan antimikrobiyal, antioksidan ve antitümör etkilere sahiptir. Bununla birlikte, iddiaları doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Maydanoz geleneksel olarak idrar söktürücü, düşük ve balgam söktürücü olarak kullanılmıştır. Sağlıklı ve temiz bir cildin korunmasına yardımcı olur. Kurutulmuş veya taze maydanoz yapraklarını çorbalara, salatalara, turşulara ve soslara ekleyerek diyetinize kolayca dahil edebilirsiniz.

Okuyucu Soruları için Uzman Cevapları

Maydanoz kilo vermenize yardımcı olabilir mi?

Anekdot niteliğindeki kanıtlar, maydanozun detoks ve kilo verme içeceklerinde kullanılabileceğini gösteriyor. Ancak maydanozun kilo vermeye iyi geldiğini gösteren bilimsel bir kanıt yoktur.

Çok fazla maydanoz yersen ne olur?

Maydanoz, ABD Gıda ve İlaç Dairesi tarafından güvenli (GRAS) olarak kabul edilmektedir. Ancak idrar söktürücü olduğu için değildir